Uzay çöpleri
nasıl temizlenmeli
Dünya'nın
yörüngesi, büyük bir hızla ilerleyen yüz binlerce nesneyle dolu. Çarpışma
yaşanması halinde bu nesnelerin çoğu, felakete neden olabilecek bir kazayı
ateşleyebilir ve Dünya'nın telekomünikasyon ağlarındaki yörünge uzay çöplüğüne
dönüşebilir.
Avustralya'da uzay araştırmalarında öncü şirket Electro Optic Systems (EOS),
yaklaşık 38 bin km yükseklikteki bu potansiyel ölümcül enkazları tespit etmek
için yürütülen çabaların başını çekiyor.
EOS Yönetim Kurulu Başkanı Ben Greene, uzay ajanslarının, ufak metal bir
cıvatanın bir uyduya çarpmasından ve diğer uydulara zarar verebilecek şekilde
uzayda, küçük çöp füzelerine dönüşmesinden endişe ediyor.
Greene, uzayda yaklaşık 20 bin adet 'futbol topundan daha büyük' nesnenin
bulunduğunu ve 'bir fındık kadar veya fındıktan biraz daha büyük' nesnelerin
sayısının da yüz binlerce olduğunu tahmin ediyor.
Greene'e göre bu nesneler, 20 yıl içinde birikecek ve büyük bir uzay yığınına
dönüşecek.
Uyduların maliyeti 30 milyon Avustralya doları ila 3 milyar Avustralya doları
arasında değişiyor ve yörüngeye girmeleri ise yıllar alıyor. Dolayısıyla
uyduların korunamamasının cezası da büyük oluyor.
Greene, "Yaklaşık 1 trilyon Avustralya dolarının (870 milyar ABD dolarının)
yalnızca birkaç hafta içinde heba olmasından bahsediyoruz. Bir kere başladı mı,
durdurulamaz. Bu yüzde 100 bir ihtimal, kesin olmayan tek şey ise ne zaman
olacağı" diyor.
EOS firması, yörüngedeki nesnelerin tespit edilmesi için yere bağlı lazerler
kullanacak, fakat Greene bunun 'yalnızca zaman kazanma amaçlı' olduğunu
söylüyor.
Araştırmacılar daha sonra tıpkı 'Yıldız Savaşları' filminde olduğu gibi, tehdit
olarak gördükleri nesneleri lazer ışınlarıyla, daha güvenli bir yerde parçalara
ayrılmaları için atmosfer içinde yönlendiriyor.
Greene, uydulara yönelik tehdidin yüzde 90'ını oluşturduğunu söylediği,
boyutları 5 cm ile 10 cm arasında değişen nesnelerin de ışınlarla
yönlendirilebildiğini belirtiyor.
Avustralyalı EOS firması araştırma için, ABD'li Lockheed Martin ve Avustralya
hükümetiyle ortak çalışma yürütüyor.
Şirket, 10 ila 20 yıl içinde lazerlerle bu nesneleri yönlendirebileceklerini
söylüyor fakat en büyük zorluk ise bu çözümü sanayileştirmek ve dünya genelinde
merkez istasyonlar oluşturmak.
Avustralya Ulusal Astronomi Araştırma Üniversitesi'nde teknik program müdürü
Roger Franzen, 'sonsuz bir evrende bu tip küçük nesneleri tespit etmek için arka
plandaki yıldızların parlaklığını azaltmak gerektiğini' ifade ediyor.
Franzen, "Enkazı görüntüleyebileceğiniz, açık bir yörünge tüneli ile hedefteki
nesneleri de yönlendirebileceksiniz" diyor ve "Enkazın manevralarını kontrol
altına aldığınızdan emin olduğunuzda, bu iş için daha sağlam bir zemine kavuşmuş
oluyorsunuz" diye ekliyor.
Uzay çöpleri nasıl temizlenir
Astronot Uzaya Çöp Atarken Yakalandı
Kaynak:
https://www.bbc.com/turkce/haberler/2014/11/141104_uzay_copleri
Avrupa Uzay Ajansı
ESA
NASA
grafiksaati.org