Ne kadar karbonhidrat o kadar uzun yaşam mı?

Araştırmalar, yüksek karbonhidrat ve protein içeren bir diyetin yaşlanmanın bazı etkilerini geciktirebildiğini gösteren bazı bulgulara ulaştı.
 

İnsanlar asırlardır gençlik iksirini bulmak için çalışıyorlar. Son yıllarda araştırmalar Japonya'nın Okinawa adası üzerinde çeşitli araştırmalar yaptı. Çünkü bu adada yaşayanlar genellikle dünyada en uzun ve sağlıklı hayat sürüyorlar.

Adadaki her 100 bin kişiden 68'i 100 yaşından fazla yaşıyor. Bu oran ABD'deki yaşam oranının üç katından fazla. Okinawalıların 100 yaşına ulaşma şansı Japonya'nın
diğer bölgelerinde yaşayanlara nispetleyse yüzde 40 daha fazla.

Bu ve benzer sebeplerle araştırmacılar yıllardır bu adada yaşayan çoğunluğun uzun ve sağlıklı bir yaşam sürmesinin sırlarını hem onların genlerinde hem de yaşam
biçimlerinde arıyor.
 

Son yıllarda dikkat çeken konulardan biri de Okinawalıların beslenmesinde karbonhidrat ve protein oranının yüksekliği oldu. Adada karbonhidrat kaynağı olarak tüketilen
yiyecek genellikle tatlı patates.

10 birim karbonhidrat 1 birim protein diyeti

Son yıllarda popüler olan Atkins ve Paleo diyetleri yüksek protein ve düşük karbonhidrat içeriyor Oysa yüksek protein diyetinin uzun vadede faydalı olduğunu gösteren
pek veri bulunmuyor.

Peki "10:1 Okinawa Oranı", yani 10 birim karbonhidrata karşı 1 birim proteine dayanan bir diyet uzun ve sağlıklı yaşamın sırrı olabilir mi Beslenme alışkanlıklarında bu yönde değişiklikler yapmayı önermek için henüz erken ama elde edilen son bilgiler bu teorinin ciddiye alınıp üzerinde durulması gereken bir önerme olduğunu gösteriyor.

Bu bulgulara göre, düşük protein ve yüksek miktarda karbonhidratlı besin içeren bir diyet uygulamak, kanser, kalp ve damar hastalıkları ile Alzheimer da dahil pek çok hastalığa karşı vücudun koruyucu tepkiler vermesine destek olabiliyor.
 

Okinawa adasında 100 yaşını aşan bin kişi incelendi ve bu kişilerde normal yaşlanma etkilerinin çoğunun geciktiği görüldü. Bu insanların yaklaşık üçte ikisinde 97 yaşına gelene dek damarlarının çeperinde birikme sonucu sertleşme olmamıştı, böylece kalp ve damar hastalıkları belirtileri de ortaya çıkmamış idi. Bu insanlarda damar sertleşmesinin yanı sıra kanser, diyabet, demans oranlarının pek çok yerle karşılaştırıldığında çok daha düşük olduğu gözlendi.

Genetik Yapının Yaşlanmayı Engellemekteki Önemi

Okinawalıların uzun ömründe genetik yapılarının da etkili olabileceği düşünülüyor. Çünkü Coğrafi konumu sebebiyle Okinawalıların modern dünyadan tarihsel olarak büyük oranda izole yaşamış olmaları sebebiyle kendilerine özgü bir genetik profil oluşturmuş olabileceği düşünülüyor.
 

Mevcut araştırmalar bu insanların APOE4 gen varyantının çok baskın olmayabileceğini gösterdi. APOE4 gen varyantının kalp hastalıkları ve Alzheimer riskini artırdığı düşünülüyor.

Ayrıca metabolizmayı ve hücre yenilenmesini düzenleyen FOXO3 geninin bu insanlar daha koruyucu bir varyantını taşıyor olabilir. Bu gen vücudun daha küçük yapılı olmasına sebep oluyor ve kanser de dahil, yaşa bağlı birçok hastalığın riskini azaltıyor.

Ancak araştırmalar uzun ömrün sadece iyi genlere ilgili olmadığını ortaya çıkarttı. Okinawalıların pek sigara içmediği, tarım ve balıkçılıkla uğraştığı, bu nedenle fiziksel olarak oldukça aktif oldukları biliniyor.

Ayrıca yakın ilişkilere sahip gruplar halinde yaşıyorlar ve bu onların yaşlılık döneminde yalnız kalmamalarını stresli olaylar karşısında komsu ve yakınlarının desteğini almalarını sağlıyor. Yalnızlığın günde 15 sigara kadar insana zarar verdiği düşünülüyor.

Okinawalıların beslenme tarzı da oldukça farklı. Asya'nın diğer bölgelerinin tersine Okinawalıların temel besin maddesi pirinç değil, tatlı patates. Bu patates türünü adaya 17. yüzyılda Hollandalılar getirmiş. Adada ayrıca bol miktarda yeşil ve sarı renkli sebzelerle soya ürünleri tüketiliyor.
 

Okinawalıların hemen hemen hiç sigara içmediği, tarım ve balıkçılıkla uğraştığı ve bu sebeple fiziksel olarak çok hareketli oldukları biliniyor.

Düşük kalori önemli mi?

Ancak ABD'de yapılan bir araştırmada, düşük kalorili diyetlerin kalp ve damar sağlığını geliştirdiği, tansiyon ve kolesterolü düşürdüğü gösteriyor.

Diyet içeriği neden önemli?

Okinawa diyetinin faydalarında kalori miktarının yanı sıra diyetin içeriği de önem taşıyor. Bazı araştırmalar, yüksek karbonhidrat alımı ve düşük protein içeren diyetin birçok canlıda ömrü uzattığını, beyindeki yaşlanma belirtilerini azalttığını iddia ediyor. Buradaki oranın da 10 ölçü karbonhidrata karşı bir ölçü protein olduğu öne sürülüyor. Bu miktar ise Okinawa diyeti ile benzerlik taşıyor.

Bu konuda henüz klinik bir araştırma olmamakla birlikte Okinawa diyetine benzerlik gösteren Bolivya'daki bir kabilenin beslenme biçiminde ve Akdeniz diyetinde benzer sonuçlar elde edildi.
 

Bunun sebebiyse kesin olmamamla beraber hücre içinde hasarlı protein birikmesi sorununa bağlı olarak ortaya çıkan yaşlanma probleminin azaltılması olarak gösteriliyor. Damar içinde ortaya çıkan hasarlı proteinlerin yaşlanmanın yanı sıra bir çok hastalığa sebep olduğu düşünülüyor. Bulgular düşük proteinli diyet ile hücre içinde hasarlı protein birikmesinin temizlenmeye başladığı yolunda.

O halde herkes Okinawa diyetini uygulamalı mı? Uzmanlar, düşük protein alımının sağladığı hasar sınırlamasının 65 yaşına kadar yoğun olarak işlev gördüğüne dikkat çeken bulguların varlığından söz ediyor. 65 yaşından sonra protein alımının artırılabileceği iddia ediliyor.

Ayrıca proteinin hangi besinlerden alındığı da önem taşıyor. Bitkisel gıdalardan alınan proteinin et ve süt ürünleri gibi hayvansal proteinlerden daha faydalı olduğunu
gösteren bazı araştırmalar var. Yani belki de Okinawa diyetinin sırrı, yüksek karbonhidrat ve düşük proteinli olmasından ziyade, meyve ve sebze ağırlıklı olmasından kaynaklanıyor da olabilir.

Ya da daha doğru bir deyişle anti aging ile sağlıklı ve uzun yaşam için pek çok etkenin bir arada olması gerekiyor. Uzmanlar, gençlik iksirinin keşfedilmesi ve antiaging sırlarının tam olarak keşfedilmesi için araştırmaların daha uzun seneler boyunca sürdürülmesi gerektiğini belirtiyor.

İngilizce aslındaki kaynak link: http://www.bbc.com/future/story/20190116-a-high-carb-diet-may-explain-why-okinawans-live-so-long

grafiksaati.com ve GrafikSaati'nin notu: Bu yazı veya yayınladığımız herhangi bir yazının olumsuz sonuç vermesinden sorumluluk kabul edilmez. Öncelikle doktorunuza ve diyetisyeninize danışın. grafiksaati.com ve GrafikSaati