Ana Sayfa  Annelik  El sanatları  Haber  Magazin Dünya Magazin TR  Ressamlar  Seramik  Tiyatro  Yazı Yemekler

Özel Arama

NATO Zirvesi: Türkiye, Finlandiya ve İsveç'in NATO başvurusunu onayladı

NATO zirvesi öncesinde yapılan dörtlü görüşmeden sonra Türkiye, İsveç ve Finlandiya arasında mutabakat anlaşması imzalandı

Madrid'deki NATO liderler zirvesi öncesinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinisto ve İsveç Başbakanı Magdalena Andersson'la yaptığı dörtlü görüşmenin ardından, Türkiye'nin bu iki ülkenin NATO'ya üyelik başvurusunu destekleyeceği açıklandı.

NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, "Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya katılmasının yolunu açan bir anlaşmaya vardığımızı duyurmaktan mutluluk duyuyorum" dedi ve ekledi:

"Türkiye, Finlandiya ve İsveç, silah ihracatı ve terörle mücadele de dahil olmak üzere Türkiye'nin kaygılarına yanıt veren bir memorandum imzaladılar."

Muhtıranın imzalanmasının ardından bir açıklama yapan NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, üç ülkenin terörle mücadelede iş birliğini güçlendireceğini belirtti. Stoltenberg, İsveç ve Finlandiya'nın, terör örgütü olarak tanınan PKK ile mücadele ve YPG/PYD'ye destek vermeme taahhüdünde bulunduklarını da açıkladı.

Stoltenberg ayrıca İsveç ve Finlandiya'nın Türkiye'ye karşı silah ambargosunun olmayacağını belirtti ve yarınki zirveye bu iki ülkenin de katılacağını söyledi.

NATO zirvesinde gündemdeki konulardan biri İsveç ve Finlandiya'nın NATO'ya üyelik başvurusu. Başvuruların kabulü için NATO üyesi 30 ülkenin de onayı gerekiyor.

Türkiye, İsveç ve Finlandiya'nın "PKK ve YPG'ye destek verdikleri" gerekçesiyle üyeliklerine itiraz ediyordu.

Muhtıranın imzalanması ile ilgili olarak ABD Başkanı Joe Biden da bir kutlama mesajı paylaştı.

Memorandumda neler var?
Mutabakat anlaşmasında, Finlandiya ve İsveç'in, ulusal güvenliğine yönelik tehditlere karşı Türkiye'ye tam destek verdikleri belirtilerek, bu ülkelerin, "PKK'nin yasaklı bir terör örgütü olduğunu" teyit ettikleri ve "PKK ve tüm diğer terör örgütleri ile bunların uzantılarının eylemlerini önlemeyi" taahhüt ettikleri ifade ediliyor.

Üçlü muhtırada, İsveç ve Finlandiya'nın "YPG/PYD ve Türkiye'de FETÖ olarak tanımlanan örgüte destek sağlamayacakları" vurgulanarak Türkiye ile "bu terör örgütlerinin eylemlerini önlemek amacıyla iş birliğini artırmak üzerinde anlaştıkları" da belirtiliyor:

"Finlandiya ve İsveç, milli güvenliğine yönelik tüm tehditlere karşı Türkiye'ye tam destek verirler. Bu çerçevede, Finlandiya ve İsveç, PYD/YPG ve Türkiye'de FETÖ olarak tanımlanan örgüte destek sağlamayacaklardır. Türkiye de milli güvenliklerine yönelik tüm tehditlere karşı Finlandiya ve İsveç'e tam destek verir."

Metinde İsveç'te 1 Temmuz'da yürürlüğe girecek "yeni ve daha etkin bir Terör Suçları Kanunu'na" da atıf yapılıyor.

Memorandumda ayrıca üç imzacı ülke arasında silah ambargosunun bulunmadığı belirtiliyor.

Üç ülkenin "terörle ve organize suçla mücadele" amacıyla iş birliğini güçlendirmek için ortak bir mekanizma kuracağı bilgisi yer alıyor.

"Finlandiya ve İsveç, Türkiye'nin beklemedeki sınır dışı ya da iade taleplerini süratle ve detaylı olarak ele alacaktır" denilerek, bu işlemlerin Avrupa Konvansiyonu uyarınca yapılacağı vurgulanıyor.

Üç ülke, "yerel yasalarının terör örgütlerinin çıkarına kullanılmasını engelleme ve dezenformasyonla mücadele etme" sözü de veriyor.

Bildiri, "Türkiye, NATO'nun açık kapı politikasına desteğini teyit eder ve 2022 Madrid Zirvesi'nde Finlandiya ve İsveç'in NATO üyeliğine davet edilmesine destek vermeyi kabul eder" maddesiyle sonlanıyor.

Zirve neden önemli, gündemde neler var?

Soğuk Savaş'ın bitiminden bu yana en büyük krizlerden biriyle karşı karşıya olan NATO liderleri, tarihi bir zirve için İspanya'nın başkenti Madrid'de bir araya geliyor. Rusya'nın 24 Şubat'ta Ukrayna'yı işgale başlaması sonrası değişen jeopolitik dengeler ve tehdit algısı, bugün başlayacak ve 3 gün sürecek zirvenin odağında olacak.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un 2019'da, "beyin ölümü" teşhisi koyduğu NATO, Rusya'nın işgali sonrası hayati belirtilerini artırmış görünüyor.

Bu canlanma göstergelerinin başında, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'in hafta başında açıkladığı, Mukabele Gücü'nde dönüşüm yaparak hızlı müdahaleye hazır durumdaki asker sayısını 40 binden 300 bine çıkarma planı geliyor.

Halen 30 ülkenin üye olduğu NATO'nun genişlemesi de gündemde.

Zirvede öne çıkması beklenen ana başlıklar özetle şöyle: 'Demokrasi ile otoriterlik arasındaki rekabet'
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Madrid'deki NATO Zirvesi'nin yüksek öneme sahip bir toplantı olacağını söyledi.

Stoltenberg, ittifakın "daha tehlikeli ve daha az öngörülebilir bir dünyada" önündeki yol haritası olacak yeni Stratejik Konsept Belgesi'nin kabul edileceğini söyledi.

Belgede, NATO'nun uluslararası güvenlik açısından başlıca tehdit unsurları ve bunları ele alma yöntemleri belirleniyor.

NATO'nun son Stratejik Konsept Belgesi 2010'da kabul edilmişti. 2010'da hazırlanan belgede Rusya ile "gerçek bir stratejik ortaklık" isteğinden söz ediliyor ve "NATO-Rusya iş birliği, ortak bir barış, istikrar ve güvenlik alanı yaratmaya katkıda bulunduğu için stratejik öneme sahiptir" deniliyordu. Ayrıca ittifakı oluşturan bölgede konvansiyonel bir saldırı tehdidinin düşük olduğu belirtiliyordu.

O tarihten bu yana yaşanan değişimlerin büyüklüğü 2022 Stratejik Konsept Belgesi'ne yansıyacak. Ukrayna'nın işgali sonrası NATO liderlerinin bu kez Rusya'yı güvenliğe en büyük ve doğrudan tehdit olarak kayıtlara geçirmesi bekleniyor.

Ayrıca Çin'in "çıkarlar, güvenlik ve değerler açısından" yarattığı endişeler ilk kez NATO'nun Stratejik Konsept Belgesi'ne girecek.

Asya-Pasifik bölgesinde değişen güvenlik kaygılarını yansıtır biçimde, Avustralya, Japonya, Yeni Zelanda ve Günay Kore de zirveye katılacak.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, zirvenin başlıca gündem maddeleri arasında "demokrasi ile otoriterlik arasında artan rekabet" ve "Moskova ve Pekin'in kurallara dayalı uluslararası düzene karşı çıkmasını" da sayıyor.

İklim değişikliği, terörizm, siber güvenlik ve uzay alanında yaşanan gelişmeler de Konsept Belgesi'ne dahil edilecek.

İsveç ile Finlandiya'nın üyelik başvurusu ve Türkiye'nin itirazları
Ukrayna'yı işgale başlaması sonrası Rusya'yla 1300 km'lik bir sınır hattına sahip olan Finlandiya ve komşusu İsveç, tarafsızlık politikasına son vererek NATO'ya katılma kararı aldı.

NATO'nun 5. Maddesi'nde öngörülen kolektif savunma ilkesinden yararlanma isteğiyle Mayıs ayında resmen üyelik başvurusu yapan iki ülkenin üyelik sürecinin hızla ilerletilmesi ve Madrid zirvesinde nihayete erdirilmesi beklentisi vardı. Ancak bu beklenti Türkiye'den gelen itiraz ve taleplerle sekteye uğradı.

Türkiye, NATO'nun açık kapı politikasına prensipte desteğini sürdürse de İsveç ve Finlandiya'nın üyeliklerine özellikle PKK ve YPG'ye destek verdikleri gerekçesiyle karşı çıkıyordu.

Türkiye'nin itirazlarını NATO Zirvesi öncesi giderme amaçlı çok sayıda görüşme yapılsa da, görüşmeler bugüne kadar sonuç vermemişti.

NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, zirve öncesi yaptığı hemen her konuşmada Türkiye'nin güvenlik endişelerini önemsedikleri mesajını vermeye gayret etti.

Öte yandan Türkiye'nin itirazının NATO'nun birlik içinde bir görüntü sergilemesini engellediği gerekçesiyle eleştiriler de geldi. ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken de hafta sonunda Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile yaptığı görüşmede "Madrid Zirvesi öncesinde NATO'nun birlik içinde olmasının önemini" vurguladı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İspanya'ya hareketinden önce Ankara Esenboğa Havalimanı'nda gazetecilere yaptığı açıklamada, "İsveç ve Finlandiya, NATO'ya üye olacaklarsa, ittifakın 70 yıllık mensubu Türkiye'nin güvenlik endişelerini dikkate almak zorunda. Dörtlü görüşmeyi yapıp hangi noktaya geldiklerini göreceğiz. Biz kuru laf istemiyoruz, netice istiyoruz. Orta sahada top çevirmekten bıktık" dedi.

Erdoğan Madrid'de zirve öncesi NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, Finlandiya Devlet Başkanı Sauli Niinisto ve İsveç Başbakanı Magdalena Andersson'la bir araya geldi.

Ukrayna'ya destek
Zirvede Ukrayna'ya desteğin güçlendirilmesi de görüşülecek ve Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy, NATO liderlerine hitaben bir konuşma yapacak.

Genel Sekreter Stoltenberg, Ukrayna'ya desteği artırmayı "acil bir ihtiyaç" olarak tanımladı ve zirvede "kapsamlı bir yardım paketinin" kabul edileceğini söyledi.

Bu pakete, Ukrayna'nın Sovyet döneminden kalma askeri teçhizatından, "savunma ve güvenlik" kapasitesini güçlendirecek NATO teçhizatına geçiş unsurlarının da dahil olması bekleniyor.

Ancak bazı üyelerin, NATO'nun savaşa müdahil bir taraf gibi algılanmasından kaçınılması amacıyla bu desteğin sınırlı tutulmasını savunduğu belirtiliyor.

Savunma harcamaları
Madrid'de ele alınacak bir diğer başlık da üye ülkelerin savunma harcamaları. NATO üyelerinin 2014'te verdikleri, GSYİH'larının yüzde 2'sini savunma harcamalarına ayırma vaadini yinelemeleri bekleniyor.

NATO'dan zirve öncesi yapılan açıklamaya göre halen 9 ittifak üyesi yüzde 2 hedefine ulaşmış ya da bu hedefi geçmiş durumda; 19'u ise 2024'e kadar bu hedefi tutturma yönünde planlara sahip.

Stoltenberg, bu yüzde 2'lik savunma harcamasının "tavan değil taban" değer olduğunu söylüyor.

Doğu sınırında savunma güçlendirilecek
NATO, Mukabele Gücü'nün 40 bin askerden 300 bine çıkarılması planını "savunma güçlendirici" bir adım olarak niteliyor.

Genel Sekreter Stoltenberg, Pazartesi günü yaptığı basın toplantısında bu planı, "Zirvede ileri savunmamızı güçlendireceğiz. İttifak'ın doğu kısmındaki muharebe gruplarımızı tugay seviyelerine çıkaracağız. NATO Mukabele Gücü'nü dönüştüreceğiz ve yüksek hazırlıklı kuvvetlerimizin sayısını 300 binin üzerine çıkaracağız" diye açıkladı.

NATO kaynakları, Rusya'nın 2014'te Kırım'ı ilhakından önce doğu sınırındaki üye ülkelerde konuşlu yabancı asker bulundurulmadığını vurguluyor.

NATO 2014 sonrasında ilk olarak Estonya, Letonya, Litvanya ve Polonya'da çok uluslu taburlar oluşturdu. Şubat 2022'deki Ukrayna işgali sonrası ise Bulgaristan, Macaristan, Romanya ve Slovakya'da da muharebe grupları oluşturulması kararı alındı.

NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, ittifakın doğu sınırındaki üyelerde muharebe gruplarının tugay seviyesine çıkarılacağını söylediği açıklamasında şöyle devam etti:

"Bu birlikler, bulundukları ülkenin savunma güçleriyle birlikte tatbikat yapacak. Yerel araziye, tesislere aşina olacaklar. Böylece herhangi bir acil duruma kolayca ve hızlı bir şekilde müdahale edebilecekler.

"Bu, Soğuk Savaş'tan bu yana kolektif caydırıcılık ve savunmamızın en büyük revizyonunu teşkil ediyor."

Övgü Pınar Madrid 28 Haziran 2022

Kaynak: https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-61963238
Resim kaynak: https://kronos35.news/wp-content/uploads/2022/06/nato-1024x576.jpg

NATO Zirvesi: Türkiye, Finlandiya ve İsveç'in üyelik başvurusunu desteklemeyi kabul etti

Kaynak

Resim kaynak

Bu sayfada en çok aranan terimler
nato zirvesi, ispanya, isveç, finlandiya, rusya, ukrayna, usa, abd, haberler,

Copyright: Her hakkı saklıdır | grafiksaati.org[at]gmail.com| gizlilik politikası