Koronavirüs ölümlerinde hijyen avantaj mı dezavantaj mı

Ana Sayfa Annelik El sanatları Haber Magazin Dünya Magazin TR Ressamlar Seramik Tiyatro Yazı Yemekler

Özel Arama

Koronavirüs enfeksiyonu covid-19 ölümlerinde hijyen ne kadar avantaj ne kadar dezavantaj

Koronavirüs: Kirlilik ve hijyen sıkıntısı Hindistan halkını korona virüs enfeksiyonu Covid 19'a karşı daha mı dayanıklı
kıldı?

Hindistan'da milyonlarca insan temiz su içemiyor, kalabalık evlerde yaşıyor, hijyenik olmayan gıdalarla besleniyor ve
ölümcül düzeyde hava kirliliğine maruz kalıyor;Bu da Hindistan'daki bazı insanlarda korona virüs enfeksiyonu Covid 19'a
karşı bağışıklığı arttırıp korona virüs enfeksiyonu Covid 19 ölümlerini azaltıyor.

Hint bilim insanları ülkede milyonlarca insanın hayatına mal olan bu kötü koşulların, insanlara korona virüs enfeksiyonu
Covid 19 karşısında bir avantaj sağlamış olabileceği sonucuna vardı.

Hindistan'da sadece hava kirliliği yüzünden her yıl 1 milyonu aşkın insan ölüyor. Kötü yaşam koşulların, insanlara korona
virüs enfeksiyonu Covid 19 karşı bir avantaj sağlayabileceği iddia edilse de Dünya Sağlık Örgütü WHO iddianın yam zıttı
olarak temiz su, atık su altyapısı ve hijyen koşullarının Covid-19'dan korunmakta hayati önem taşıdığını iddia ediyor.

Korona enfeksiyonu Covid 19 ölümleri Hindistan'da vakaya göre neden daha düşük

Dünya nüfusunun altıda biri (yüzde 16,5) Hindistan'da yaşıyor ve vaka sayısı bakımından da aynı oranda yani şu ana kadar
dünyada açıklanan korona virüs vakalarının altıda biri Hindistan'da. Ancak koronavirüs ölümleri bakımından bu oranın çok
altında kalıyor. Bugüne kadar dünyadaki ölümlerin sadece yüzde 10'u Hindistan'da meydana geldi. Ölümle sonuçlanan vaka
oranı da yüzde 2 ile dünyada sıralamasının en altlarında.

Şimdi Hint bilim insanları tarafından yapılan iki yeni araştırma, temiz içme suyuna ve sağlıklı atık su altyapısına erişim
konusundaki sıkıntıların, Covid-19 salgını döneminde çok sayıda insanın hayatını kurtarmış olabileceğini ortaya koyuyor.

Bir başka deyişle alt-orta ve düşük gelir gruplarındaki ülkelerde yaşayan insanların, çocukluktan itibaren farklı
mikroplara maruz kaldıkları için, bünyelerinin Covid-19'a karşı güçlenmiş olduğunu ve bu nedenle enfeksiyonun etkilerini
çok şiddetli yaşamadıklarını söylüyorlar.

Raporlar hangi verilerle, hangi sonuçlara ulaştı?

Henüz başka bilim insanları tarafından değerlendirmesi yapılmamış olan her iki araştırmada da ölüm oranları, her bir milyon
nüfusa düşen ölüm türünden hesaplanıyor.

Araştırmalardan biri, nüfus yoğunluğu, 106 ülkeyi, demografik yapı, salgın hastalıkların yaygınlığı, atık sistemlerinin
gelişkinliği gibi açık kaynaklardan ulaşılabilen yirmi farklı parametre üzerinden karşılaştırıyor.

Bilim insanları bu karşılaştırma sonunda, kişi başına geliri yüksek ülkelerde Covid-19'un daha çok insanın ölümüne yol
açtığını buldular.

Araştırmanın yazarlarından, Bilimsel ve Endüstriyel Araştırmalar Konseyi başkanı Dr. Shekhar Mande "Daha yoksul, daha düşük
gelirli ülkelerde yaşayan insanların, yüksek gelirli ülkelerdeki insanlara göre bağışıklıklarının daha yüksek gibi
görünüyor" diyor.

İkinci araştırma insan vücudunda yaşayan trilyonlarca mikrobun oluşturduğu "microbiyom"un Covid-19 enfeksiyonu üzerinde
nasıl bir etkide bulunduğuna bakıyor.

Mikrobiyomun içinde bakteri, virüs, mantar ve tek hücreli arkeleri içeriyor. Bunlar insan bedeninde sindirim, hastalığa yol
açan bakterlere karşı savunma, bağışıklık sistemini oluşturma ve vitamin üretme gibi işlevler görüyor.

Dr. Rajendra Prasad Devlet Tıp Fakültesi'nden bilim insanları Praveen Kumar ve Bal Chander, 122 ülkenin verilerini
inceledi. Bunların 80'i yüksek ve orta gelir grubundaki ülkeler.

Kumar ve Chander, kıyaslamalarından, nüfusunun daha büyük kısmı daha geniş bir yelpazedeki mikroplara, bilhassa da "gram-
negatif bakterilere" maruz kalmış ülkelerde Covid-19'un daha az ölüme yol açtığı sonucuna vardılar.

Bunlar şiddetli zatürre, kan, idrar yolları ya da cilt enfeksiyonlarına yol açan bakteriler.

Fakat, aynı zamanda vücutta patojenlerle mücadeleyi destekleyen bir tür molekül olan antiviral bir sitokin salgılıyorlar.
Interferon adı da verilen bu moleküller koronavirüse karşı hücreleri koruyan bir özelliğe sahip.

Dr. Chander, "Şu ana kadar Covid 19 konusunda hazırlanan modellemelerde, nüfusun mikrobiyom ya da çevre mikrobiyal
ortamının yarattığı farklı bağışıklık düzeyleri hesaba katılmadı" diyor.

Hijyen hipotezi
Bilim insanları bütün bu farklılıkların gelip "hijyen hipotezi" diye adlandırılan teze dayandığını söylüyorlar.

"Mükemmel Bir Savunma: Bağışıklık Sisteminin Olağanüstü Yeni Bilimi" adlı kitabın yazarı Matt Richtell bu tezi, "Çevremizin
aşırı hijyenik hale gelmesinin, bağışıklık sistemimizin patojenlere karşı eğitimli olamamasına yol açması" diye açıklıyor.

"Kabaca söylersek, temizliğe aşırı odaklanarak bağışıklık sistemimizi eğitimsiz ve egzersizsiz bırakıyoruz" diyor.

Bu kadarıyla bakıldığında bu yeni bir fikir değil.

1989 yılında alerjik saman nezlesi konusunda yapılan bir araştırmada, bir çocuğun buna yakalanması ile kaç kardeşi olduğu
arasında bir bağlantı olduğu yolunda şaşırtıcı bir bulguya ulaşmıştı.

Çalışma "Erken çocuklukta diğer kardeşlerle temas yoluyla ya da anne karnında yakalanılan hastalıkların çocuklarda daha
ilerde alerjik hastalıklar çıkmasını önlediği" tezi üzerinde duruyordu.

Dünya Alerji Örgütü tarafından yayımlanan başka bir araştırmada da alerji ve bağışıklık sistemi hastalıklarının göçle
bağlantısına bakılıyor ve bu tür hastalıkların "insanlar yoksul ülkelerden daha zengin ülkelere göçtüğünde" arttığına
ilişkin veriler alıntılanıyordu.

California Üniversitesi'nden bağışıklık uzmanı Smita Iyer "hijyen hipotezinin" Covid-19 söz konusu olduğunda da "antiviral
bağışıklık tepkileri konusundaki bildiklerimizin tamamen zıddı olduğunu" kaydediyor. Ama şöyle sürdürüyor:

"Ne var ki; bağışıklık sistemimizin kısa süre içinde art arda ya da aynı anda bir çok güçlü düşmanla başa çıkabileceğini
kabul ederek, daha önce ya da aynı zaman dilimi içinde karşılaşılan patojenlere karşı geliştirilen bağışıklık tepkilerinin,
son tehdide karşı tepkimizi de etkileyebileceğini hesaba katan bir modelleme yaratabiliriz" diyor.

Ne kadarı bilimsel ne kadarı varsayım?
Bilim insanları buna karşılık, aradaki bağın ille de bir sebep sonuç ilişkisi anlamına gelmediğini bu tür çalışmaların
tamamen gözlemsel veriler olarak algılanması gerektiğini de vurguluyorlar.

Bir başka yanlış anlama ise bu bağı hijyeni ihmal etmenin doğru olacağı şeklinde algılamak olabilir.

Doktor Shekhar Mande, " Bunu önümüzdeki salgınlarda hijyen kurallarını gevşetmeyi savunduğumuz şeklinde yorumlalamak
gerekir" diyor.

Güney Carolina Tıp Fakültesi'nden salgın hastalıklar uzmanı Krutika Kuppali de yeni araştırmaların henüz bilimsel olarak
kanıtlanmamış varayımlara odaklandığını bu nedenle şimdilik "bilimsel sonuç değil hipotez" olduklarını vurguluyor.

Salgın hastalık uzmanlarının Hindistan gibi ülkelerde ölüm oranının daha düşük olması konusunda dikkat çektikleri bir başka
faktör de nüfusun görece daha genç olması. Dolayısıyla ölüm oranlarının düşüklüğünde diğer faktörlerin payının ne olduğu
henüz netlik kazanmış değil.

Koronavirüs enfeksiyonu covid-19 ölümlerinde hijyen ne kadar avantaj ne kadar dezavantaj

Koronavirüs: Kirlilik ve hijyen sıkıntısı Hindistan halkını korona virüs enfeksiyonu Covid 19'a karşı daha mı dayanıklı kıldı?

Koronavirüs: Kirlilik ve hijyen sıkıntısı Hindistan halkını korona virüs enfeksiyonu Covid 19'a karşı daha mı dayanıklı
kıldı?